Dışişleri Bakanlığından yapılan yazılı söylemede, Suriye’de çatışmaların eksiltilmesi ve bu ülkedeki anlaşmazlığa kalıcı çözüm bulunması emeliyle başlatılan Astana Süreci’nin garantörleri Türkiye, İran ve Rusya Federasyonu’nun Dışişleri Bakanları arasındaki buluşmaların yedincisi, telekonferans yoluyla hakikatleştirildiği belirtildi. Buluşmada, Suriye bağlamında Covid-19 salgınıyla gayret, İdlib ve Fırat’ın doğusu başta olmak üzere arazideki büyümeler, politik süreç, beşeri gidişat ve mültecilerin geri dönüşü mevzuları ele alındığı ifade edildi.
Suriye’nin toprak tamlığının ehemmiyetine dikkat çekilen söylemede şu ifadelere yer verildi:
“Suriye’nin toprak tamlığı ve politik birliğine dair bağlılık vurgulanmıştır. COVID-19’un Suriye’de dağılmasının önlenmesine atfettiğimiz ehemmiyetin ve bu emele müteveccih beynelmilel gayretlerin eşgüdüm içinde artırılması zorunluluğunun altı çizmiştir. Bu çerçevede, Suriye’ye Türkiye üzerinden yürütülen insani yardım faaliyetlerinin aralıksız biçimde sürdürülmesi lüzumuna dikkat sürüklemiştir. 5 Mart 2020 tarihli İdlip Gerginliği Eksiltme Bölgesi’ndeki gidişatın kararlaştırılmasına ait muhtıraya ek protokol sayesinde bölgede gerginliğin eksiltilmesinden dinledikleri memnuniyeti ifade edilmiştir.
Ek Protokol’le kuruluş edilen mütarekenin kalıcı hale getirilmesinin ehemmiyetini vurgulamış; bu çerçevede attığımız adımlar hakkında bilgi vermiş ve kalıcı mütarekenin politik sürecin ilerletilmesi bakımından da esas bir zorunluluk olduğunun altını çizmiştir. PKK/YPG terör örgütünün Fırat’ın doğusunda oldu bittiler oluşturma girişimlerinin tarafımızca akim vazgeçilmesini takiben sahada yürüttüğümüz kararlaştırma faaliyetleri hakkında mevkidaşlarını bilgilendirmiştir. Ayrıca, 22 Ekim 2019 tarihli Muhtıra’da üzerinde mutabık kalınan bölgeden PKK/YPG’nin tamamen çıkartılamamış olmasının da tesiriyle devam eden terör eylemlerinden ve el’an süren PKK/YPG’yi yasallaştırma teşebbüslerinden dinlediğimiz kaygıyı dile getirmiştir.”
“Suriyeli mültecilerin geri dönüşleri hususunda lüzumlu çalışmaları sürdüreceğiz”
Suriyeli mültecilerin geri dönüşleri mevzusunda çalışmaların sürdürüleceğini belirtilen söylemede, “Politik sürecin 2254 rakamlı BM Güvenlik Konseyi kararı uyarınca ilerletilmesinin ehemmiyetini vurgulamışlar ve BM Genel Sekreteri’nin Suriye Özel Temsilcisi Geir Pedersen’in basitleştiriciliğinde, Tüzük Kurulu görüşmelerinin üçüncü turunun olası olan en yakın zamanda yapılması beklentisini ifade etmişlerdir. Bu çerçevede, üçüncü tur görüşmelerde Tüzük Kurulu’nin, misyon talimatı çerçevesinde somut ilerleme kaydolunması temennimizi andırdırmıştır.
Politik sürecin sıhhatli biçimde ilerletilmesini teminen Suriyeli taraflar arasında güven artırıcı ihtiyatların yaşama geçirilmesine verdiğimiz ehemmiyet de vurgulandı. Bu bağlamda, Güçle alıkonan/kaçırılan bireylerin özgür vazgeçilmesi, cenazelerin değiş tokuşu ve kayıp kişilerin sonucunun tespitine ait çalışma grubunun faaliyetlerinin devamına olan yardımımız tekrarlanmıştır. Buluşmada ayrıca, anlaşmazlık sebebiyle yerlerinden edilen Suriyeli mültecilerin geri dönüşleri hususunda lüzumlu çalışmaları sürdüreceğimiz kaydolunmuş; bu mevzuda Astana ortaklarımızla çalışmaya hazır olduğumuz belirtilmiştir” denildi.
Mehmet Kalay
