Japonya’nın geçtiğimiz yıl Temmuz ayında yüksek teknoloji ürünü malzemelerin ihracatında Güney Kore’ye yönelik uygulamaya başladığı ticari tedbirler, uzun bir sürenin ardından yeniden gündeme geldi. Güney Kore hükümeti, Japonya’yı ticaret düzenlemeleri konusundaki tutumunu bugün içerisinde netleştirmeye çağırdı. Japonya’nın Güney Kore’nin ticaret kontrol prosedürlerini yetersiz bularak, bunun güvenlik endişelerini artırdığına dair söylemlerine işaret eden Güney Kore hükümeti yetkilileri, ülkelerinde ticaret yasalarındaki revizyonların Haziran ayında yürürlüğe gireceğini, ayrıca ihracat kontrol programlarında görevli personel sayısının artırıldığını hatırlattı.
Geçtiğimiz yıl Temmuz ayı başında Japonya’nın Güney Kore’ye satılan yüksek teknoloji ürünü malzemelere yönelik aldığı ihracat tedbirlerini sıkılaştırma kararı iki ülke arasında gerilime neden olmuştu. Japonya, kararın gerekçesini “güvenlik” olarak açıklamıştı. Güney Kore ise uygulamanın Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) kurallarını ihlal ettiğini iddia ederek, konuyu DTÖ gündemine taşımıştı. İki ülke arasında gerilen ilişkiler Güney Kore’nin Japonya’yı tarihi ihtilafları başka alanlara taşımakla suçlayıp, ekonomik yaptırımların politik olduğu imasında bulunmasına neden olmuştu. Güney Kore, ayrıca iki ülke arasında istihbarat paylaşımına olanak tanıyan ve 23 Kasım’da süresi dolan Askeri Bilgilerin Genel Güvenliği Anlaşması’nı (GSOMIA) yenilememe kararı almıştı. Karardan üzüntü duyulduğunu açıklayan ABD’nin iki ülke arasında arabulucu olması gündeme gelmişti.
İlişkilerde şartlı yumuşama
Güney Kore, daha sonra iki ülke diyaloğa devam ettiği sürece DTÖ bünyesindeki Uyuşmazlık Çözüm Mekanizması’na başvuru sürecinin durdurulacağını açıklamış, GSOMIA’yı yenilemeye dair ise “şartlı evet” kararı verilmişti. Güney Kore’nin GSOMIA’yı istediği zaman sonlandırma hakkına sahip olduğu hatırlatılırken, bundan sonraki süreçte Japonya’nın ihracat kontrolleri ve Seul’ü güvenilir ticaret ortakları listesinden çıkarma konularındaki tutumunun belirleyici olacağı kaydedilmişti.
ABD memnuniyetle karşıladı
Güney Kore’nin anlaşmayı sürdürme kararı ABD tarafından da memnuniyetle karşılanmış, ABD Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamada, “Karar, benzer düşüncedeki müttefiklerin karşılıklı anlaşmazlıkların detaylı bir biçimde ele alabileceğine dair pozitif bir mesaj veriyor. Güney Kore ve Japonya’yı tarihsel sorunlara kalıcı bir çözüm bulmak için samimi tartışmalara devam etme konusunda destekliyoruz” ifadeleri kullanılmıştı. Ayrıca, Washington’un savunma ve güvenlik meselelerinin diğer meselelerden ayrı tutulması gerektiğine şiddetle inandığı vurgulanmıştı.
Burak Ersoy
