Kocaeli’de bulunan sanayi mirası SEKA Kağıt Müzesi’nde, Türkiye’ye yurt dışından getirilerek tarihi eserlerin onarımı için kullanılan asitsiz kağıtların üretimi yapılıyor. Daha önce kullanılmayan kenevir bitkisinden geleneksel yöntemlerle elde edilen asitsiz kağıtlar ile hem tarihi eserlerin onarımı sağlanacak hem de yurt dışından temin edilmesinin önüne geçilecek.
Kocaeli’de Türkiye Selüloz ve Kağıt Fabrikaları İşletmesi (SEKA) olarak uzun yıllar faaliyetlerini sürdüren, 2016 yılında ise Kocaeli Büyükşehir tarafından müzeye dönüştürülen SEKA Kağıt Müzesi’nde, geleneksel yöntemle sadece yurt dışından temin edilebilen asitsiz kağıt üretimi yapılıyor. İstanbul Üniversitesi Orman Endüstri Mühendisliği’nden mezun olan ve asitsiz kağıt üstüne tez yapan SEKA Kağıt Müzesi’nin Ar-Ge ve proje ekibinde çalışan Emre Külcü (31), geliştirdiği proje ile büyük bir başarı sağladı. Daha önce kullanılmayan kenevir bitkisinden asitsiz kağıt yapan Külcü, ağaçların kesilmesinin de önüne geçiyor.
“Türkiye’de üretimi olmayan asitsiz kağıtları ürettim”
Müzede asitsiz kağıt projesi geliştirdiklerini ifade eden Külcü, “Bu üretimi alkali yöntemle kağıt hamuru pişirip, selüloz elde ederek yaptık. Ben bunun üzerine İstanbul Üniversitesi’nde yüksek lisans alanında tez yazdım ve Türkiye’de üretimi olmayan asitsiz kağıtları ürettim. Bunun için yurt dışında Japon kağıt çalısı (mitsumata) ve çeşitli bitkiler kullanılırken, ben bu bitkilere ek olarak alternatif bitkiler bulmaya çalıştım. Bunlardan ilki kenevir bitkisi diğeri ise linter pamuğuydu. Kenevir, çok yüksek selüloz içeriği olan ve yüksek mukavemette kağıt hamuru elde edebileceğimiz bir bitki. Elde ettiğimiz kağıtların mukavemet testleri, çeşitli direnç testleri İstanbul Üniversitesi Cerrah Paşa Orman Fakültesi’nde gerçekleştirildi. Değerlere baktığımızda kenevir ve linter pamuğundan elde edilen kağıtlarla Japon çalısı kıyaslandı ve değerlerin gayet yüksel olduğu tespit edildi. Bu noktada sadece yurt dışında elde ettiğimiz asitsiz kağıtların ülkemizde de çeşitli alternatif bitkilerden elde edilebileceği kanıtlanmış oldu. Elde edilen asitsiz kağıtların Atatürk Kitaplığı restorasyon ve konservasyon laboratuvarında restoratörler tarafından çeşitli eserlere uygulandı ve kağıtların kullanılabileceği kanıtlanmış oldu” dedi.
“Başarılı olursam kağıt müzesine çok büyük katkı sağlamış olacağım”
Kağıt hamurunda geri dönüşüm yönteminin de kullanıldığını söyleyen Külcü, şu ifadeleri kullandı:
“Normal kağıt yapımında geri dönüşüm yöntemini atölyemizde kullanıyoruz fakat geri dönüşüm yöntemi ile asitsiz kağıt hamuru üretimi Türkiye’de yapılmamaktadır, yurt dışında da örneğine rastlamadım. Doktora tezimde bunu çalışmayı planlıyorum, başarılı olursam kağıt müzesine çok büyük katkı sağlamış olacağım. Asitsiz kağıtlar restorasyon ve konservasyon alanında kullanılamamaktadır çünkü kırılganlık sağlıyor. El yazması eserlerin asitli kağıtlara uygulanması halinde 40-50 sene sonra bu kağıtların kırılmaya başladığını ve el yazması eserlere zarar verdiğini görmüş olacaksınız. Asitli kağıtların yurt dışından getirilmesi ülkemiz için çok maliyetlidir. Ufacık bir kağıt için 50-100 TL verebilirsiniz. Biz bu kağıtları Türkiye’de seri şekilde üretmeye başlarsak ülkemiz için de büyük bir katkı sağlamış olacağız. SEKA Kağıt Müzesi için biz bunun ilk adımını başlattık. Umarım geliştirip daha yüksek ölçekli üretimlere geçebiliriz. Yüzde 100 kenevirden elde ettiğim kağıtlar sayesinde ağaçların kesilmesini önlüyor ve daha düşük maliyette üretimini sağlıyorum.”
İHA
