Abbas Kiyarüstemi Biyografisi
Rejisör ve ressam. İran‘ın en galibiyetli rejisörlerinden ve yeni dalga akımının en ehemmiyetli temsilcilerinden biridir. Ülkesinin sinema alanındaki en büyük iftiharıdır. Çünkü İran’ın aldığı ilk Cannes mükâfatı Kiyarüstemi’nin rejisörlüğünü yaptığı Taste Of Cherry‘dir. Rejisörün dünya çapında zafer kazandığı Koker Trilojisi ve değişik uzun metrajlı filmlerinde hayatın kıymeti teması dominanttır. Filmlerinde çocuk kahramanlar kullanan Kiyarüstemi, öykülerini dokümansal stilinde anlatması ve şiirsel bir üslup özümsemesiyle şanlıdır. Kiyarüstemi, Ridley Scott, Jean Cocteau, Pier Paolo Pasolini, Derek Jarman ve Gulzar gibi değişik ehemmiyetli adlarla beraber, şiir, fotoğraf ve resim gibi değişik sanatsal ifade yollarını sinemasında kullanmakta, bu da imallerini oldukça zenginleştirmektedir.
22 Haziran 1940 tarihinde Tahran, İran‘da dünyaya geldi. Ufak yaşlardan itibaren fotoğrafla ilgilenmeye başlayan Kiyarüstemi, bu alandaki maharetiyle dikkat sürüklüyordu. 18 yaşına geldiğinde hoş sanatlar eğitimi almak için evini terketti. Tahran Üniversitesi‘ne kaydoldu ve grafik alanında uzmanlaşmaya başladı. Öğrenim giderlerini karşılamak için bir yandan da trafik polisi olarak çalışan rejisör, mezuniyetinin ardından altmışlı seneler süresince illüstratörlük yaptı. 1962 ve 1966 seneleri arasında İran televizyonu için 150 reklam çalışması asıllaştırdı. Altmışlı senelerin sonuna doğru ise Masoud Kimiai‘nin Gheysar‘ının da aralarında olduğu bir hayli filmin credit title’ıyla uğraştı ve çocuk kitapları için illüstrasyonlar yaptı.
1969 senesinde Parvin Amir-Gholi‘yle dünya evine giren rejisörün bu konutluluktan 1971 senesinde Ahmad, 1978‘de ise Bahman adlarında 2 oğlu dünyaya geldi. Bahman Kiyarüstemi 15 yaşına geldiğinde ilk rejisörlük sınamasını asıllaştırdı ve Journey to the Land of the Traveller adlı evraksala imzalaydı.
Dariush Mehrjui‘nin The Cow adlı imaliyle start alan İran yeni dalga sinemasına büyük katkıları olan Kiyarüstemi, Tahran’da çocukların ve gençlerin entelektüel gelişimlerine katkıda bulunması için oluşturulan enstitünün kurucularından da biriydi. Rejisörün ilk filmi 1970 senesinde sürüklediği yirmi dakikalık The Bread and Alley‘di. Onu 1972‘de Breaktime takip etti ve enstitünün film üretim kısmı zaman içinde ülkenin en iyi stüdyolarından biri oldu.
80’li senelerin başında Kiyarüstemi aralarında Dental Hygiene, Orderly or Disorderly ve The Chorus‘un da olduğu bir hayli kısa film çekti. 1983‘te Hamshahri isimli film için kamera arda geçen rejisör, sesini İran hudutları dışında ilk kere Where is The Friends Home adlı imalle duyurdu. Bu film şöhretli Koker Trilojisi’nin ilk kısmı olmasından dolayı da ehemmiyet taşımaktaydı. 1992 imali Ve Yaşam Sürüyor Kiyarüstemi’ye profesyonel sinema hayatının ilk mükâfatı olan Roberto Rossellini mükâfatını kazandırdı. Ardından gelen 1994 tarihli Zeytin Ağaçları Altında’yla beraberse trilogy bitirilmiş oluyordu. Bu üç film de İran’daki Koker köyünde çekildiği ve aynı temalar kullanıldığı için birarada anıldı.
Kiyarüstemi, 1990 senesinde, şöhretli rejisör Mohsen Makhmalbaf olduğunu söyleyerek zengin bir aileyi aldatan bir şahsın asıl hikayesinden yola çıkarak sinemalaştırdığı Yakın Tasarı adlı filmiyle de büyük ses getirdi. Yarı-dokümansal kalitedeki film Quentin Tarantino, Martin Scorsese, Werner Herzog, Jean-Luc Godard gibi şöhretli rejisörlerce methedildi ve Avrupa‘da da uzun müddet vizyonda kaldı. 1997 senesinde Unesco filmlerindeki sulh, hoşgörü ve hürlük temalarını galibiyetle kullanmasından dolayı Fellini Altın Madalya mükâfatını Kiyarüstemi’ye verdi.
Rejisör son olarak Where is my Romeo? adlı filmi hayranlarıyla buluşturmuştur. Hali Hazırda, çekim evresinde olan ve 2009‘da vizyona gireceği söylenen Roonevesht barabar asl ast için kamera arttadır.
