Abdülhak Şinasi Hisar Biyografisi
Abdülhak Şinasi Hisar, “Boğaziçi uygarlığı” ifadesini edebiyatımıza getiren şahıs olmuştur.
Abdülhak Şinasi Hisar, 14 Mart 1887 tarihinde İstanbul’da dedesinin Rumelihisarı’ndaki yalısında doğmuştur. Abdülhak Şinasi Hisar, Türkiye’de ilk edebiyat mecmualarından olan 1882-1883’te yayınlanan Hazine-i Evrak’ın yayıncısı, hikaye ve tenkit yazarı Mahmud Celaleddin Bey‘in oğludur. Babası; hayranlık dinlediği iki şair İbrahim Şinasi ile Abdülhak Hamit Tarhan‘ın isimlerini oğluna verdi. Mürebbiyelerinden Fransızca bildi. Tevfik Fikret‘deri Türkçe dersleri aldı. Selim Nüzhet isminde bir kardeşi vardı.
Çocukluğu, Rumelihisarı, Büyükada ve Çamlıca’da geçen Abdülhak Şinasi Hisar, 1898 senesinde Galatasaray Sultanisi’ne Galatasaray Lisesi girdi. 1905 senesinde Galatasaray Sultanisi’nden mezun olunca ailesine haber vermeden Paris‘e gitti. 1908 senesine kadar Paris’te École Libre des Sciences Politiques’e devam etti. Jön Türk hareketine katıldı.
Abdülhak Şinasi Hisar, Paris’te iken Prens Sabahattin, Dr. Nihat Reşat Belger, Ahmet Rıza Bey ve Yahya Kemal Beyatlı ile sık sık görüştü.
Abdülhak Şinasi Hisar, 1908 senesinde II. Meşrutiyet’in ilânından sonra Türkiye’ye döndü. 1909 senesinde bir Fransız inşaat işletmesine memur olarak girdi ve 1913 senesine kadar çalıştı. 1913 senesinde bir Alman işletmesinde çalışmaya başladı. 1924 senesinde Reji İdaresi’nde çalışmaya başladı. Balkan Birliği Toplumu Genel Sekreterliği yaptı. 1931 senesinden sonra ise Ankara’ya yerleşerek Dışişleri Bakanlığı’nda çalıştı. 1945‘te Beynelmilel Barış Kongresi’ne katılmak üzere ABD‘ye gitti. 1948 senesinde İstanbul’a döndü ve Ayaspaşa’da Boğazı gören bir apartmana yerleşti. 1954-1957 seneleri arasında Türk Yurdu mecmuasının genel yayın müdürlüğünü üstlendi.
Edebiyata Ateşkes senelerinda Dergâh ve Yarın mecmualarındaki şiir, kitap tanıtma ve tenkit yazılarıyla başlayan Abdülhak Şinasi Hisar, 1921 senesinden itibaren İleri ve Uygarlık gazetelerindeki yazılarıyla tanındı; Cumhuriyet’deri sonra 7Ağaç, Varlık, Ülkü ve Türk Yurdu mecmuaları ile Milliyet, Hakimiyet-i Ulusala ve Dünya gazetelerinde yazdı. Cumhuriyet yarıyılı yazarı olmasına karşın dil ve üslup açısından Meşrutiyet kuşağına bağlı kalan Abdülhak Şinasi Hisar’ın tam eserleri temel olarak “hatıra”ya dayalıdır.
Romanlarında Rumelihisarı, Büyükada, Çamlıca üçgeninde varlıklı, gününü gün eden, meselesiz insanların hayatlarını yansıttı. Bu etrafların dışındaki hayatı kolay ve alt buldu.
Fransız edebiyatçılardan etkilendi. Kahramanlarının hepsini balanssız, ilginçlikleri olan, içine kapanık, galibiyetsiz ve hayalleriyle avunan şahıslar olarak kurguladı. Hadiselerden çok kahramanlarının duygu ve düşüncelerine öncelik verdi. Şiirsel bir dil ve orijinal bir teknik kullandı.
Romanlarında Maurice Barrés, Anatole France ve Marcel Proust gibi yazarların edebiyat anlayışlarına özümsemiştir
1942 senesinde “Fahim Bey ve Biz” isimli öykü kitabı CHP Hikâye ve Roman Ödülü’nda üçüncülük aldı, bu yapıtı Almancaya da çevrildi.
Hiç evlenmemiş olan Abdülhak Şinasi Hisar, 3 Mayıs 1963 tarihinde İstanbul’da 76 yaşında beyin kanamasına can vermiştir.
Yapıtları :
Roman:
1941 – Fahim Bey ve Biz
1944 – Çamlıca’daki Eniştemiz
1952 – Ali Nizami Bey’in Alafrangalığı ve Şeyhliği
Anı :
1942 – Boğaziçi Mehtapları
1954 – Boğaziçi Yalıları
1956 – Geçmiş Zaman Köşkleri
Fıkra:
1958 – Geçmiş Zaman Fıkraları
Antoloji :
1955 – Aşk imiş her ne var alemde
Biyografi :
1958 – İstanbul ve Pierre Loti
1959 – Yahya Kemal’e Veda Yahya Kemal Beyatlı
1963 – Ahmet Haşim: Şiiri ve Yaşamı
Vefatından Sonra Bir Araya Gelen Yapıtları :
Hisar’in kitaplarına girmemiş nezaketi yazı, sınama ve tenkit yazıları Necmettin Turinay tarafından üç cilt olarak bir araya getirilmiştir.
Kitaplar ve Muharrirler I – Ateşkes Yarıyılı Edebiyat Mayıs 2008
Kitaplar ve Muharrirler II – Edebiyat Üzerine Yazılar 1928-1936 Şubat 2009
Kitaplar ve Muharrirler III – Romana Dair Bazı Gerçekler 1943-1963 Eylül 2009
