Kocaeli’de düzenlenen ödül merasimine katılan Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Mehmet Özhaseki, “2026’dan itibaren Avrupa Birliği ülkelerine rastgele mal satıyorsanız nasıl ürettiğinizi ispat etmek durumundasınız. Karbon salınımındaki oranınızı göstermek zorundasınız. Yani ülkeyi, ortamı kirleterek mi ürettiniz, yoksa titizlik gösterip yeşil dönüşümü sağlayıp mı ürettiniz. Şayet eseri çevreyi kirleterek üretmişseniz sizden ek vergiler alınacak. O ek vergi tahminen satışınıza değmeyecek, karınızı götürür, dışarıya ihracat yapamayacaksınız” dedi.
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Mehmet Özhaseki, Kocaeli’de etraf mükafatları merasimine katıldı. Merasime Kocaeli Valisi Seddar Yavuz, Büyükşehir Belediye Başkanı Tahir Büyükakın ve çok sayıda endüstrici katıldı. Bakanlığının iş gücünün fazla olduğunu söyleyen Bakan Özhaseki, “Bakanlığımız 3 isim ve 3 husustan oluşuyor. Etraf, şehircilik ve iklim değişikliği. Her birinin kendine nazaran değerli alanı var. Bu devir bir de üzerimizde zelzelenin getirmiş olduğu yükler var. Bilhassa Marmara etrafında olabilecek muhtemel zelzelenin hazırlıkları konusu için çok daha sıkıntı ve ağır bir yükle karşı karşıyayız. Bizler sarsıntı ülkesiyiz. Bu gerçeği hepimiz bilelim ve o denli hareket edelim. Bir kümes bile yaptıracaksak bu gerçeği bilerek hareket ederek yaptırılalım. Bilim adamları diyorlar ki Himalayalar’dan başlayarak Alpler’e gerçek uzanan çizgi üzerinde 5 tane riskli ülke var, birisi Türkiye. Aletli ölçümün başladığı günden bugüne kadar gelindiğinde denizlerimizde ve karalarımızda meydana gelen 6 ve üzerinde şiddetli yıkıcı diye tanım ettiğimiz zelzele sayısı 231. Yalnızca ana karamızda meydana gelen 6 ve üzerinde şiddetli yıkıcı zelzele sayısı ise 60’ın üzerinde. Ölen insan sayımız 130 bin. Maddi hasar milyarlarca dolar ve tekrar bilim adamları diyorlar ki nüfusumuzun yüzde 70’i birinci ve ikinci derecede zelzele bölgelerinde yaşıyor. Şu anda Türkiye’de kırılmamış, tespit edilebilen 485 fay çizgisi var. Ne vakit kırılacak, kaç şiddetle kırılacak, gece mi, gündüz mü bizi yakalayacak bilemiyoruz” diye konuştu.
“Sene sonuna kadar 200 bin konutu teslim edeceğiz”
6 şubat sarsıntılarına değinen Özhaseki, “6 Şubat’ta karşı karşıya kaldığımız 9 saat ortayla 2 şiddetli sarsıntının bile hasarını onarabilmek için büyük bir uğraş devam ediyor. 2 zelzelede 18 ilimiz etkilendi. 14 milyon insan ziyan gördü. 680 bin konut, 170 bin civarında iş yeri yıkıldı. 50 binin üzerinde şehidimiz var. Maddi hasar 100 milyar doların üzerinde. İşin manevi ziyanını aslında tanım edecek bir şey yok. Bize düşen zelzele ülkesi olduğumuzu bilmek ve buna uygun hareket etmek. Karşımıza çıkan görüntüde devlet olarak çok süratli refleks gösterdik. Orada binlerce konut yapılıyor.. Bin 950 şantiyemiz var. 153 bin kişi zelzele bölgelerinde, inşaatlarımızda çalışıyor. Dünyanın en büyük şantiyesi diyebiliriz. 4 bin 333 köyde de köy konutu yapılıyor. Merkezleri yıkılan Hatay, Adıyaman, Kahramanmaraş, Malatya üzere kentlerin merkezlerini, meydanlarını yapıyoruz. Meydana açılan ana caddeleri adam etmeye çalışıyoruz. Altyapılarıyla ilgili 65 milyar lira temin ettim. Bütün kentlerin, su, kanal arıtma tesisi üzere tesisleri yeniliyoruz. Yüz binlerce konut yapılıyor. Şu anda 76 bin konutu teslim ettik. Sene sonuna kadar 200 bine tamamlayacağız. Gelecek yılın ortalarında ve sonuna yanlışsız da inşallah bütün hak sahiplerinin haklarını vermiş olacağız” biçiminde konuştu.
“İklim değişikliğinin getirmiş olduğu birçok problemle da karşı karşıyayız”
Çevre konusuna değinen Bakan Özhaseki, “Amacımız ülkemizin tabiatını koruyarak kalkınmayı sağlayabilmek. İkisini birebir anda yapabilmeyi hedefliyoruz. Bir taraftan iklim değişikliğinin getirmiş olduğu birçok problemle da karşı karşıyayız. En son datalar; dünyanın ısısının 1.45 derece arttığı, içinde bulunduğumuz Akdeniz Havzası’nın ise daha fazla oranda arttığı, şayet bu 2 derece çıkarsa evvel besin krizinin kopacağı, 3 derece yükselirse bu ısı, dünyada birçok yerde iklim krizinden ötürü çölleşmenin başlayacağı ve milyonlarca insanın göç tehdidiyle karşı karşıya kalacağı halinde. Büyük tehlikeyle karşı karşıyayız. Bunun sebebi de sanayi ihtilaliyle birlikte üretimin vahim halde artması, onun tüketimi tetiklemesi ve sonucunda dışarıya atmış olduğumuz atıklar. Üretirken ortaya salmış olduğumuz karbon salınımı. Etraftaki bu tahribattan ötürü da geçtiğimiz yıl Türkiye’de bin civarında büyük felaketle karşı karşıya kaldık. Yangınlar, seller, heyelanlar, müsilajlar art geriye geliyor” sözlerini kullandı.
“Marmara’ya kıyısı olan kentlerin yüzde 50’si kaba tutucularla pisliği tutuyor”
Dünya Bankası bir ekip bilgiler yayınladığını söyleyen Bakan Özhaseki, “Onların verilerine nazaran her sene 2.1 milyar ton çöp dışarıya atılıyor. Bir diğer bilgiye nazaran her yıl 8 milyon ton atılmaması gerek atık okyanuslara karışıyor. 2 milyardan fazla insan pak suya ulaşamıyor ve bu türlü giderse 2050 yılına gerçek vardığımızda dünya nüfusunun 10 milyar civarında olacağı, 100 milyonlarca insanın ülke değiştirmek için hudutları zorlayacağız ve bunun da harpleri beraberinde getireceği tespitleri var. Bu dünya bizim ortak meskenimiz. Bu manada da etrafla ilgili üstümüze düşenleri hakkıyla yapmaya çalışıyoruz. Bir müsait belası var. Daha evvel de Türkiye’de müsilaj oluşmuş. Yalnızca 2 yıl evvel ortaya çıkan bir bela değil. En büyük sebebi olarak durağan deniz, ısınma ve evsel atıklardan ortaya çıkmış olan azot ve fosfor. Kocaeli’nin bir sorumluluğu gözükmüyor. Lakin neredeyse Marmara’ya kıyısı olan kentlerin yüzde 50’si kaba tutucularla pisliği tutuyor, olduğu üzere denize veriyorlar. Bu azot, fosfor canlı çeşitliğini öldürüyor, aşağıda çamur birikimine sebep oluyor, üst tarafta müsilaj oluşturuyor ve daima birlikte temizlemeye çalışıyoruz” dedi.
“Karbon salınımındaki oranınızı göstermek zorundasınız”
Yeşil dönüşümden bahseden Bakan Mehmet Özhaseki, “1 Ocak 2026’dan itibaren Avrupa Birliği ülkelerine rastgele bir mal satıyorsanız ki şu anda belirlenmiş 6 kesim var. Burada sormaya başlayacaklar, nasıl ürettiniz diyecekler. Bu kesimler demir çelik, alüminyum, çimento, gübre, elektrik ve hidrojen. Siz nasıl ürettiğinizi ispat etmek durumundasınız. Karbon salınımındaki oranınızı göstermek zorundasınız. Yani özetle ülkeyi, ortamı kirleterek mi ürettiniz, yoksa titizlik gösterip yeşil dönüşümü sağlayıp mı ürettiniz. Hangi halde malı dışarıya satıyorsunuz onu soracaklar. Şayet kirleterek üretmişseniz sizden ek vergiler alınacak. O ek vergi tahminen satışınıza değmeyecek, karınızı götürür, dışarıya ihracat yapamayacaksınız. Bu türlü tehditle ve tehlikeyle karşı karşıyayız. Olağan bu bahiste herkes çaba içerisinde. Bakanlık olarak sorumluluk bizde olduğu için bilhassa sanayi odalarımız istedikleri vakit grubumuzu gönderiyoruz. Şu ana kadar 400 binden fazla sanayicimize eğitim verildi. Yani gelecekte bir buçuk sene sonra karşınıza çıkacak olan görünümün ne olduğunu şimdiden çok uygun görmenizi sağlamaya çalışıyoruz” diye konuştu.
“Atık su arıtma tesislerimiz sayısı neredeyse bin 200’e çıktı”
“Yeşil dönüşüm ihtiyari mevzu değil mecburiyettir” diyen Bakan Özhaseki, “Bakanlık olarak etrafla ilgili o kadar çok çalışma yapılıyor ki bazen anlatmakta da zorluk çekiyoruz. Bir taraftan Paris İklim Mutabakatına taraf olduk. Taahhütlerimizi yerine getirmeye çalışıyoruz. İklim kanunu hazırladık, yakın vakitte meclise havale ediyoruz. Yeşil alanları arttırıyoruz. Orman varlığını son yıllarda arttıran az ülkelerden birisiyiz. Atık su arıtma tesislerimiz sayısı neredeyse bin 200’e çıktı. Nüfusun yüzde 90’dan fazlasını vermiş olduğu atık suları arıtarak tabiata veriyoruz. Marmara’ya kirlilik verenler hariç. Türkiye’de organik atıkların da gübreye dönüştürüldüğü ortamı 6-7 yıldır uyguluyoruz. Yüzde 35’lere kadar çıktık. Elde ettiğimiz gelir yalnızca 185 milyar lira. Yalnızca 498 milyon ağaç kesilmekten kurtuldu. Evde hanım efendilerle başlıyor. Belediye başkanı arkadaşlara rica ediyoruz kampanya başlatacağız. Değişik çöp poşetleri vererek devam edeceğimiz bir ortam olarak gözüküyor” formunda konuştu.
“Yıllık 20 milyar cam şişe, alüminyum dışarıya atıyoruz”
Bakanlık olarak 3 projeleri olduğunun altını çizen Özhaseki, “Birincisi ‘Denizler halkındır’ projesi. Bundan 15 gün evvel ilan ettim. Halkın denizlere ulaşmasını engelleyen ne varsa bertaraf edeceğiz. Bununla ilgili ihbar çizgileri kuruldu. Yıkımlar da başladı. Bunu ciddiyetle takip edeceğiz. İkincisi mapa şamandıra projesi. Türkiye’de 100 binin üzerinde yat var. Dünyanın en hoş koylarından sahibiz. Rastgele ağaçlara bağlıyorlar. Sonra da çapa atıyorlar ve kirlilikleri de birden fazla vakit gösterdiğimiz yere, arıtma tesislerinin girişlerini vermiyorlar. Birçok kaptanla konuştum. Neredeyse tamamı, ‘Biz gemilerimizdeki kirlilikleri biraz açığa çıkınca denize veriyoruz’ diyorlar. Günahtır, bu koylar bir daha elimize geçmez. Şayet bunları kirletirsek artık nasıl ki taban çamuru için trilyonlar harcıyoruz, adeta canımız çıkıyorsa yarın bir gün o koyların hepsini zehirlemiş oluruz. Bunlarla ilgili de çok önemli tedbirler başlıyor. Üçüncü projemiz depozite sistem. 1 litre ile 3 litrelik günlük kullandığımız şişe sayısı yıllık 20 milyar. Yıllık 20 milyar cam şişe, alüminyum dışarıya atıyoruz. Tabiatta asırlarca kalıyor, erimiyor. Depozito sistemini kuruyoruz. Onun bedeli olacak. Evvel biraz alıştıralım diye 5 bin yerde büyük, marketlerde, parklarda yahut da insanların uğrak yerlerinde o makineleri kuracağız. Vatandaş şişe getirdiğinde bizden bedel alacak. Lakin bir süre sonra üzerinde o şişenin yahut da o ambalajın sayısını ödeyecek, lakin tekrar geldiğinde telefonla barkodu okuduktan sonra o parayı alabilecek. Verdiği parayı alacak, bu sisteme de geçtiğimizde kestirim ediyorum ki o yirmi milyar şişenin büyük kısmı de geri dönmüş olacak” tabirlerini kullandı.
Konuşmanın akabinde etraf mükafatları takdim edildi.
İHA
