Karabük’ün Eskipazar ilçesinde antik çağlardan günümüze kadar kullanılan, Anıtkabir ve TBMM binasının üretiminde da kullanılan traverten taşları için coğrafik işaret alma çalışmaları başlatıldı.
“Eskipazar buğday başağı” ve “Eskipazar sarı traverteni” unvanıyla anılan Eskipazar traverten taşları, delikli yapısı sayesinde ıslak yerlerde kaymama ve kimyasal yapısı nedeniyle bünyesinde bakteri ürememe özellikleriyle öne çıkıyor. Yapı olarak açık sarı, kahverengi gözenekli, çoklukla aragonit, yer yer de mikro kalsit kristallerinden oluşan Eskipazar traverten taşları antik çağlarda da kullanılırken, son vakitlerde Ankara-Zonguldak demiryolu sanat yapılarında kullanıldı.
Karabük Ticaret ve Sanayi Odası (KTSO), “Eskipazar sarı traverteni”nin coğrafik işaret alarak korunması için çalışma başlattı. Eskipazar ilçesinde bulunan taş ocağında incelemelerde bulunan KTSO Başkanı Fatih Çapraz, ocak hakkında bilgi aldı. Çapraz, “Eski bölümlerden bugüne kadar birçok medeniyet tarafından kullanılmış olan ve birçok tarihi yapıtta bulunan travertenler, işlenilmesi kolay bir kaya çeşididir. Ülkemizde traverten denince en değerli anıtsal yapı olarak akla gelen Anıtkabir’dir. Anıtkabir’in inşaatında kaplama taşı olarak kullanılan en ağır kaya çeşidi Eskipazar sarı travertenidir. Eskipazar taş ocaklarından getirilen sarı travertenler, Aslanlı Yol kenarındaki duvarlarda, Onur Holü’ne çıkan merdivenlerin sağında ve solundaki zafer kabartmalarında, bütün Gurur Holü dış duvarları ile merasim meydanını çevreleyen kolonlarda kullanılmıştır. Anıtkabir’in inşası sırasında ağır olarak Eskipazar sarı traverteni kullanılmasının en değerli nedenleri travertenin taş emekçileri tarafından kolay işlenebilmesi ve altın sarısı renginden ötürü dekoratif imgesi olmuştur. Eskipazar sarı traverteninin kaplama taşı olarak kullanıldığı bir öbür kıymetli yapı da 3. Türkiye Büyük Millet Meclisi binalarıdır. 3. Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde E Blok dışındaki tüm bloklar Eskipazar sarı travertenleri ile kaplanmıştır. Eskipazar, sarı traverten rezervinin fazla olması sebebiyle sarı traverten işletmeciliği açısından yıllar uzunluğu değerli bir yere sahip olmuştur. Böylesi değerli olan eserin coğrafik işaret olarak tescilinin ülkemizde sağlanması gerekliliği hâsıl olmuştur” dedi.
İHA
