İran ve İsrail ortasında artan tansiyonla tüm gözlerin çevrildiği Orta Doğu’da değişen siyaset ve güvenlik ortamı Yakın Doğu Üniversitesi’nde düzenlenen konferansta ele alındı.
İsrail’in, Suriye’nin başşehri Şam’daki İran konsolosluk binasına yönelik hava saldırısına misilleme olarak İran’ın da İsrail’e İHA ve füze saldırısı gerçekleştirmesinin akabinde bütün gözler tekrar Orta Doğu’ya çevrildi. Bir yandan Suriye’deki iç savaş ve İsrail’in Gazze’de büyük bir yıkıma neden olan hücumları nedeniyle aslında gergin olan bölgedeki çatışmaların daha geniş bir bölgeye yayılmasından kaygı ediliyor.
Yakın Doğu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi’nin Siyaset Bilimi, Milletlerarası Alakalar ve Kamu İdaresi kısımları tarafından düzenlenen “Orta Doğu’da Değişen Siyaset ve Güvenlik Ortamı” konferansı alanın uzmanlarını bir ortaya getirerek bölgedeki istikrarları masaya yatırdı.
Yakın Doğu Üniversitesi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi, İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi, Hacettepe Üniversitesi ve Urla Milletlerarası Çalışmalar Enstitüsü’nden akademisyenlerin iştiraki ile gerçekleştirilen konferans, Orta Doğu’daki aktüel gelişmelerin farklı boyutları ile irdelenmesine imkan tanıdı. Yakın Doğu Üniversitesi Memleketler arası Bağlantılar Kısım Lideri Doç. Dr. Sait Akşit moderatörlüğünde gerçekleştirilen konferansta, bilhassa İsrail-Filistin savaşının neden olduğu gelişmeler, ihtimalleri ve bölgedeki yansımaları ele alındı. Konferansta, Orta Doğu’da barış sürecine yönelik adım atılabilmesi için siyasi ve ekonomik manada bir paradigma değişikliği yaşanması gerektiğine vurgu yapıldı. Gazze savaşında ateşkese yönelik belirsizlik devam ederken paradigma değişikliğinin çok mümkün görülmediği söz edilirken, böylesi bir gelişmeye ön ayak olabilecek güçlü bir milletlerarası aktörün eksikliğinin altı çizildi.
Orta Doğu’yu ne bekliyor?
Yakın Doğu Üniversitesi’nde düzenlenen “Orta Doğu’da Değişen Siyaset ve Güvenlik Ortamı” konferansında; İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi’nden Doç. Dr. Tuğçe Ersoy Ceylan “7 Ekim Sonrası İsrail’in Güvenlik Sıkıntıları ve Bölgesel İlişkiler” başlıklı mevzuyu ele alırken, Hacettepe Üniversitesi’nden Doç. Dr. A. Ömür Atmaca “Gazze Savaşı Sonrası Filistin Güvenliği ve Dış Siyaseti: Zorluklar ve Beklentiler”, Yakın Doğu Üniversitesi’nden Prof. Dr. Nur Köprülü “Gazze Savaşı Öncesi ve Sonrası Ortadoğu’nun Yeniden/Oluşumunda Değişen Bölgesel Siyasetin Yansımaları”, Urla Milletlerarası Çalışmalar Enstitüsü Yöneticisi Doç. Dr. Özüm S. Uzun “Gazze Savaşı’nın İran’ın Güvenlik ve Dış Siyasetine Etkileri” ve Orta Doğu Teknik Üniversitesi’nden Prof. Dr. Özlem Tür “Türkiye ve Gazze Savaşı: Bölgesel Münasebetler İçin Zorluklar ve Fırsatlar” başlıklı sunumlar yaptı.
İran durumunu muhafazaya çalışıyor
Urla Milletlerarası Çalışmalar Enstitüsü Yöneticisi Doç. Dr. Özüm S. Uzun sunumunda İran’ın dış siyaset yaklaşımında devamlılık ve tutarlılık bulunduğunu tabir ederek, İran idaresinin rejimini konsolide etme gayretinde olduğunu vurguladı. İran’ın Orta Doğu’da Şii ağır nüfus ve azınlıkların bulunduğu Lübnan, Irak, Bahreyn üzere bölge ülkelerinde aktifliğini sürdürme uğraşı güttüğünü, Amerika ve İsrail zıtlığına dayalı bir direniş durumunu güçlü tutmaya çalıştığını belirtti.
İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi’nden Doç. Dr. Tuğçe Ersoy Ceylan ise sunumunda Hamas’ın saldırısının, İsrail’in teknoloji odaklı savunma doktrinini klâsik sistemlerle başa çıkma konusunda yetersiz kaldığını gösterdiğini söyledi. İsrail’in karşı saldırısının ise Gazze’de büyük yıkım ve sivil kayıplarına neden olduğunu söyleyen Doç. Dr. Tuğçe Ersoy Ceylan, bu hücumların Gazze’nin idare yapısında bir değişiklik oluşturmadığını vurguladı.
El-Fetih ve Hamas ortasındaki farklar Filistin’de tahlili zorlaştırıyor
Hacettepe Üniversitesi’nden Doç. Dr. A. Ömür Atmaca ise Filistin içi kasvetlere değindi. Doç. Dr. Atmaca, coğrafi parçalanmışlığın yanında Batı Şeria’daki idaresi elinde bulunduran El-Fetih ve Gazze’de idaresi elinde bulunduran Hamas ortasındaki siyasi farklılıkların Filistin’in durumu ve geleceği konusunda önemli belirsizliklere neden olduğunu vurguladı. Doç. Dr. Atmaca, Gazze’deki savaşın, Mahmud Abbas’ın diplomatik gayretlerinin yetersizliğini ve Filistinlilerin ekonomik zorluklarını daha da derinleştireceğini vurgularken, olası bir tahlil teşebbüsünün Hamas’ı da içermesi gerektiğini belirtti.
Konferansta konuşan Yakın Doğu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dekan Yardımcısı ve Siyasi Bilimi Kısım Lideri Prof. Dr. Nur Köprülü de savaşın bölgedeki dinamikleri nasıl etkilediğini ele aldı. Prof. Dr. Köprülü, Gazze’deki savaş öncesi bölgede yaşanan olağanlaşma sürecinde, İsrail’in Arap ülkeleriyle münasebetlerini geliştirmeye dayalı bir yaklaşım sergilediğini ve bu süreçte ABD’nin önceki Başkanı Trump’ın önerdiği “yüz yılın anlaşması” ve İbrahim Muahedeleri üzere teşebbüslerin Filistin problemini göz arkası ettiğini belirtti. Hamas’ın akınlarının temel nedenlerinden birinin de bu durum olduğunu söz eden Prof. Dr. Köprülü, bölge ülkelerinin konumlarını inceleyerek bilhassa Mısır ve Ürdün’ün meseleye temkinli yaklaştığını ve Katar ile Mısır’ın arabuluculuk rolü konusunda öne çıkarak bölgesel tesirleri sınırlamaya yönelik adımlar attığını vurguladı.
Orta Doğu Teknik Üniversitesi’nden Prof. Dr. Özlem Tür ise sunumunda; Türkiye’nin Gazze Savaşına yönelik halinin öncelikle arabuluculuk önerisi içeren temkinli ve istikrarlı bir yaklaşım sergilediğini, lakin sonrasında İsrail idaresine ait önemli tenkitler içeren Hamas yanlısı bir tavra dönüştüğünü tabir etti. Türkiye’nin İsrail’e yönelik eleştirel tutumunun Gazze Savaşında İsrail saldırganlığının artmasına bağlı olarak arttığını belirten Prof. Dr. Tür, bu durumun Türkiye-İsrail yakınlaşmasını kesintiye uğratsa da Türkiye’nin İsrail ile bağları büsbütün göz arkası etmek istemediğinin görüldüğünü tabir etti.
İHA
