İran İnsan Hakları Yüksek Kurulu Genel Sekreteri Kazım Garip Abadi, 2019’da İsveç’te tutuklanan ve ömür uzunluğu mahpus cezasına çarptırılan İranlı eski Savcı Vekili Hamid Nuri’nin özgür bırakıldığını duyurdu.
İran’da 1988 yılındaki toplu idam kararlarında rolü olduğu öne sürülen İranlı eski Savcı Vekili Hamid Nuri’nin 2019’da İsveç’te tutuklanarak müebbet mahpus cezasına çarptırılmıştı. İran İnsan Hakları Yüksek Kurulu Genel Sekreteri Kazım Garip Abadi toplumsal medya hesabından yaptığı paylaşımda, Nuri’nin özgür bırakıldığını duyurdu. Garib Abadi paylaşımında, “2019 yılından bu yana İsveç’te hukuka muhalif olarak tutuklu bulunan Hamid Nuri’nin özgür bırakıldığını ve birkaç saat içinde ülkesine döneceğini sevgili İran halkına bildirmekten memnuniyet duyuyorum” tabirlerini kullandı.
Umman arabuluculuğu ile mahkum takası
İran medyasının Umman Haber Ajansı’na dayandırdığı haberinde, İran ve İsveç’in Umman’ın arabuluculuğuyla mahkumların karşılıklı olarak hür bırakılması konusunda muahedeye vardığı aktarılırken, İran ile İsveç vatandaşı tutukluların ülkelerine dönmeleri için bugün Stockholm ve Tahran’dan Maskat’a getirilecekleri belirtildi.
Öte yandan İsveç Başbakanı Ulf Krissterson, İran’da tutulan İsveç vatandaşı Johan Floderus ile Saeed Azizi’nin hür bırakıldığını ve İsveç’e dönmek üzere uçağa bindiklerini duyurdu.
Hamid Nuri Davası
İran’da 1988 yılındaki toplu idamlardan sorumlu tutulan İranlı eski savcı vekili Hamid Nuri, 2019 yılında ailevi problemleri nedeniyle gittiği İsveç’te tutuklanmış ve toplu idamlarda rolü olduğu gerekçesiyle mahkeme süreci başlatılmıştı. İsveç Savcılığı, 28 Nisan 2022 tarihinde gerçekleştirilen duruşmada “savaş suçu” , “uluslararası hukuku ihlal” ve “kasten cinayet” hatalarından Nuri hakkında ömür uzunluğu mahpus cezası talebinde bulunmuştu. Temmuz 2022’de ise İsveç Temyiz Mahkemesi’nin gerçekleştirdiği duruşmada Nuri’nin ömür uzunluğu mahpus cezası onanmıştı. Kararın akabinde Tahran idaresi, Nuri’nin tutuklanmasını “hukuk dışı” halinde nitelendirmiş ve İsveç’in Tahran Maslahatgüzarı’nı Dışişleri Bakanlığına çağırmıştı.
1988 toplu idamları ve Hamid Nuri hakkındaki iddialar
İran’da 1979 yılında gerçekleşen İslam İhtilalinin akabinde başlayan İran-Irak Savaşı sırasında Irak saflarında yer aldıkları gerekçesiyle “Halkın Mücahitleri” örgütünün cezaevinde bulunan üyeleri hakkında toplu idam kararı verilmişti. İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi’nin de ortalarında bulunduğu belirtilen ve “ölüm komitesi” ismi verilen 4 kişilik yargı heyeti ile verilen idam kararında, Halkın Mücahitleri ile çeşitli Sol ve Komünist örgütlere üye olmakla suçlanan 3 bine yakın kişinin infaz edildiği tez ediliyor. İsveç’te tutuklanan Nuri ise Savcı Vekili olarak misyon yaptığı Kerec kentinin Gevherdeşt Cezaevi’nde idamların uygulanmasında rolü olmak ve toplu idamlara katılmakla suçlanıyor.
İHA
