Sosyolog Adem Palabıyık, “Osmanlı’da Alevi sorunu yoktu, sorun Osmanlı sonrasında başladı” dedi. Palabıyık, Aleviliğin, Türkiye’deki seyrinin ciddi sorunlarla karşılaştığını ve sorunun AK Parti’ye gelene kadar ötelendiğini ve ilk defa AK Parti ile birlikte kurumsallaşma şansı yakaladığını söyledi.
Alevilerin sosyo-politik olarak önemli bir şans kazandığını ifade eden Palabıyık, “Alevilik tarihsel kodlar açısından oldukça fazla sorunla karşılaştı. Hem siyasal açıdan hem de din sosyolojisi boyutu ile karşılaşılan sorunlar aşamadılar. Cumhuriyet’in ilk yıllarından itibaren başlayan bir sorun olarak Alevilik problemi tarihimizdeki hiçbir siyasal parti tarafından çözüme kavuşturulmadı. Cumhuriyet’in kuruluş yıllarında Alevilik sorunu ciddi anlamda büyüdü veya büyütüldü. Alevilere yönelik çeşitli kesimler siyasal politikalar aracılığı ile düşmanlaştırıldı. Alevilik ve Sünnilik birbirlerine karşı ötekileştirildi ve Alevilik, siyasal bir tercih olarak anlatıldı. İlginç olan ise Alevi kesimlerin de bu süreçte bahsi geçen anlatım biçimini kabullenmiş olmasıydı. Belki de Alevilere birçok alanda açılım yapabilecek bir liderin yokluğu bu sorunun asıl sebebiydi. Bugün sayın Cumhurbaşkanımız, Alevilere yönelik çeşitli adımları açıklarken aslında toplumsal hafızayı da tazeledi ve Alevilerin, AK Parti’ye kadar sorunlarına çözüm sağlayabilecek hiçbir girişimin olmadığının resmini de adeta çizmiş oldu. Alevilik sahip olduğu tarihsel kodlar açısından hiçbir zaman kurumsallaşamadı ve kurumsallaşamadığı için de temsil açısından çeşitli sorunlar yaşamaya devam etti. İşte Cumhurbaşkanımızın açıklamaları aslında tüm bu sorunlara cevap olacak bir adım oldu ve Alevi-Bektaşi Kültür ve Cemevi Başkanlığı’nın kurulacağını açıkladı. Bu adım, Aleviliğin ilk defa devlet nezdinde kurumsallaşacağını ve muhatap alınacağını resmi olarak beyan etti. Böylece Aleviler, Cumhuriyet’in kuruluşundan beri ilk defa AK Parti ile birlikte kurumsallaşma fırsatını yakalamış oldu” ifadelerini kullandı.
“Osmanlı’da böyle bir sorun yoktu, sorun Osmanlı sonrasında başladı”
Osmanlı Devleti’nde böyle bir sorunun olmadığını belirten Prof. Dr. Palabıyık, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Her fırsatta Osmanlı Devleti ile Aleviliği sorunlu göstermeye çalışan bir kesim vardır. Bunlara göre Osmanlı Devleti, Alevilere yönelik olumsuz politikalar izlemişlerdir. Hâlbuki tam aksine, Osmanlı Devleti sahip olduğu ileri görüşlü politikalarla birçok konuya çözüm getirmiş ve kültür mozaiği oluşturmuştur. Osmanlı Devleti’nin hoşgörü anlayışı her dönemde kendisini göstermiştir ve özellikle zulümden kaçan birçok millet Osmanlı Devleti’ne sığınmıştır. Ne zaman ki Osmanlı Devleti zayıflamış ve başka devletlerin kışkırtmaları artmışsa o süreçlerde birçok toplumsal ve dini kesim ciddi sorunlar yaşamaya başlamışlardır. Ayrıca ulus-devlet anlayışının benimsenmesi de Aleviliği ciddi anlamda olumsuz etkilemiştir. Çünkü milletin tanımı değişmiş ve anlamı, batıcı kavramlar ile güncellenmiştir. Alevilik ise Anadolu’ya ait bir olgudur ve batının tanımlamaları karşısında savunmasız kalmıştır. Tam bu sebepten Cumhuriyet’in kurulması ile Alevilik, çeşitli sorunlarla baş edemez hale gelmiş ve sorunlar bugüne kadar ulaşmıştır. AK Parti’nin açıkladığı başkanlık birimi bu anlamda oldukça önemli bir hoşgörü adımı ve sosyo-politik çözüm fırsatıdır.”
İHA
