NATO Genel Sekreteri Stoltenberg, Ukrayna’ya silah temin edilirken Rusya topraklarındaki maksatların vurulmaması istikametinde kısıtlama uygulanmaması talebinde bulunarak, “Ukrayna’nın kendini savunma hakkı, Ukrayna dışındaki legal askeri gayeleri vurmayı da içerir. Örneğin hudutta Rusya toprakları içinden Ukrayna kuvvetlerine ataklar düzenleyen askeri hedefler” dedi.
NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, Çekya’nın başşehri Prag’da 30-31 Mayıs tarihlerinde gerçekleştirilen NATO Gayriresmi Dışişleri Bakanları Toplantısı çerçevesinde düzenlenen “NATO’nun 75 yılı: Çalışmalar nasıl yolunda tutulabilir?” başlıklı konferansın açılış konuşmasını yaptı.
Çekya Dışişleri Bakanı Jan Lipavsky, Finlandiya Dışişleri Bakanı Elina Valtonen ve Polonya Dışişleri Bakanı Radoslaw Sikorski’nin konuşmacı olarak katıldıkları konferansta Stoltenberg, Ukrayna’nın milletlerarası hukuk çerçevesinde sahip olduğu kendini savunma hakkının Rusya toprakları içindeki askeri gayelerin vurulmasını da kapsadığını söyledi.
“Son aylarda mühimmat ve askeri dayanak sağlanmasında önemli gecikmeler yaşandı”
Çekya’nın bu yıl NATO’ya katılışının 25. yılını kutladığını ve bu tarihin Avrupa’nın büyük dönüşümünün başlangıcını temsil ettiğini vurgulayan Stoltenberg, “Bu, Soğuk Savaş’ın sonu ve NATO ile Avrupa Birliği’nin genişlediği, Çekya ve eski Varşova Paktı ile Sovyetler Birliği’nden birçok ülkenin NATO’ya katıldığı yeni bir devrin başlangıcıydı. 25 yıl evvel çok genç bir siyasetçiydim lakin tartışmaları çok güzel hatırlıyorum. İttifak genelinde birden fazla kişi genişlemeden korkuyor ve Çekya, Polonya ve Macaristan üzere ülkelerin NATO’ya dahil olmasının Rusya’yı ve Sovyetler Birliği’ni tahrik edeceğinden korkuyorlardı” dedi.
Bugün Çekya’nın Ukrayna’ya mühimmat takviyesi için bir inisiyatife öncülük ettiğini ve bu gurur verici misyonun Ukrayna’da savaş alanında büyük bir fark oluşturacağını vurgulayan Stoltenberg, “Fakat gerçek şu ki, yaptıklarımız kâfi değil. Son aylarda mühimmat ve askeri takviye sağlanmasında önemli gecikmeler yaşandı. Örneğin hava savunması ve mühimmat bahislerinde önemli eksikler gördük” dedi.
“Ukraynalıların hakikaten kendilerini savunabilmelerini sağlamak için kısıtlamalardan kimilerini gözden geçirmenin vakti geldiğine inanıyorum”
Ukrayna’ya gönderilen silahların çeşidi ve nasıl kullanılacağına ait tartışmalar yaşandığına dikkat çeken Stoltenberg, “Bazı müttefikler, bu silahların kullanımına sınırlamalar getirdi. Kimileri da Ukrayna’ya gönderilen silahlara hiçbir kısıtlama koymadı. Bunlar müttefiklerin kendi ulusal kararları. Lakin bana sorarsanız, bu savaşın evrilme süreci göze alındığında, savaşın başlangıcında çatışmaların neredeyse tamamı Ukrayna topraklarında, hayli iç kısımlarda gerçekleşti. Ancak şu anda, son hafta yahut aylarda, ağır çatışmaların büyük bir kısmı Rusya ve Ukrayna ortasındaki hudutta, Harkiv bölgesinde gerçekleşiyor” dedi.
Rus güçlerinin artık sıklıkla cephe çizgisinde sonun Rusya tarafında bulunduklarını vurgulayan Stoltenberg, “Sınırın Rusya tarafında topları, füze rampaları, uçakları ve mühimmat ile yakıt depolarıyla bulunabilirler ve Ukrayna’nın aldığı en gelişmiş silahlarla da taarruza uğramadıkları sürece en azından daha inançta olurlar. Bu nedenle, Ukraynalıların nitekim kendilerini savunabilmelerini sağlamak için bu kısıtlamalardan kimilerini gözden geçirmenin vakti geldiğine inanıyorum” diye konuştu.
“Kendini savunma hakkı, Ukrayna dışındaki legal askeri amaçları vurmayı da içerir”
Bu savaşın Rusya’nın Ukrayna’ya karşı başlattığı bir saldırganlık savaşı olduğunun unutulmaması gerektiğini vurgulayan NATO Genel Sekreteri, “Rusya, diğer bir ülkeyi, Ukrayna’yı işgal etti ve Ukrayna’nın milletlerarası hukuka nazaran kendini savunma hakkı mevcuttur. Bu hak BM Şartı’nda yer almaktadır. Kendini savunma hakkı, Ukrayna dışındaki yasal askeri amaçları vurmayı da içerir. Örneğin sonda Rusya toprakları içinden Ukrayna kuvvetlerine ataklar düzenleyen askeri hedefler” dedi.
“Asya Pasifik bölgesinden partnerlerimizle münasebetlerimizi güçlendirmemiz gerekiyor”
Yarınki toplantı ve dorukta NATO’nun global ortakları ve özellikle Asya Pasifik bölgesinden partnerlerle ilgilerin güçlendirilmesi gerektiği konusunun ele alınacağını vurgulayan Stoltenberg, “Ukrayna’daki savaş bunu çok net bir formda gözler önüne sermektedir. Bu savaşta Rusya’nın en düzgün dostlarının kim olduğuna bakarsak, İran’ın Rusya’ya insansız hava araçları temin ettiğini ve Rusya’ya daha fazla İran dronu üretmek için fabrika kurmasına yardımcı olduğunu, Kuzey Kore’nin Rusya’ya bir milyondan fazla mühimmat temin ettiğini ve Çin’in Rus iktisadını destekleyerek çok sayıda ileri seviye elektronik aygıt ve mikroişlemci sağladığını görüyoruz” dedi.
“Rusya, Çin’in takviyesi olmadan savaşamazdı”
Geçen yıl Rusya’ya teslim edilen yahut ithal edilen mikroelektronik gereçlerin yüzde 90’ının Çin’den geldiğini vurgulayan Stoltenberg, “Çin’in ekonomik dayanağı olmadan Rusya, Ukrayna’ya karşı yürüttüğü savaşı yapamazdı. Karşılığında Rusya, geleceğini Çin’e ipotek ediyor ve Kuzey Kore ile İran’a füze ve nükleer programlarında takviye olmak için teknoloji paylaşımı yoluna gidiyor” dedi.
Stoltenberg, bu sebeple NATO’nun Kuzey Amerika ve Avrupa ittifakı olarak kalacağını ancak global ortaklarla bilhassa Hint-Pasifik ortaklarla çalışmak gerektiğini söz etti.
Stoltenberg’e nişan takdim edildi
Konferansın akabinde Çekya Başbakanı Petr Fiala ile bir ortaya gelen Stoltenberg, Çekya’yı NATO’nun muteber ve kıymetli bir müttefiki olarak tanımladı. Stoltenberg, bunun akabinde Prag Kalesi’nde gerçekleştirilen törende Çekya Devlet Başkanı Petr Pavel tarafından Tomas Garrigue Masaryk Nişanı ile takdim edildi.
Stoltenberg, Çekoslavakya’nın birinci Cumhurbaşkanı Masaryk’ın ismini taşıyan yüksek nişana demokrasi ve insan haklarının gelişimine katkılarından dolayı layık görüldü.
Daha sonra dışişleri bakanları, Prag Kalesi’nde aile fotoğrafı çektirdi.
İHA
