Türkiye’nin birinci tabiat tarih müzesi olma özelliği taşıyan Erzincan’ın Kemaliye ilçesindeki Prof. Dr. Ali Demirsoy Tabiat Tarihi Müzesi, başta Kemaliye olmak üzere Erzincan ve yurt genelinden canlı ve minarel tiplerine ilişkin yaklaşık 5 bin çeşit malzemesi sergiliyor.
Erzincan Kemaliye’deki Prof. Dr. Ali Demirsoy Tabiat Tarihi Müzesi, Kemaliyeli olan, Prof. Dr. Ali Demirsoy’un katkıları ile kuruldu. Müzeyle ilgili şu bilgilere yer verildi:
“Prof. Dr. Ali Demirsoy Tabiat Tarihi Müzesi, Kemaliye ilçesinde kurulan “Doğa Müzesinde Bilimsel Bir Gezinti” isimli proje kapsamında 2009 yılında kuruldu. Müzenin kuruluşuna Prof. Dr. Ali Demirsoy, Prof. Dr. Aydın Akbulut ve Öğ. Gör. Yusuf Durmuş öncelik etti. Bu müzede sergilenen örneklerin kıymetli bir kısmı 10 farklı üniversiteden 48 bilim beşerinin vazife aldığı “Kemaliye ve Etrafının Biyoçeşitlilik Açısından İncelenmesi” projesi kapsamında bölgeden toplanan jeolojik ve biyolojik örneklerden oluşmakta. Kurulduğu tarihten bugüne bölge halkı, öğrenciler ve ekoturizm açısından kıymetli bir ilgi odağı oldu. Ülkemizin değişik bölgelerinden ve Kemaliye etrafından alınan mineral, taş, toprak ve her türlü jeolojik malzeme MTA’daki uzmanlara teşhis ettirilerek dolabların içindeki raflarda uygun kaplarda sergilenmekte. Türkiye’nin ve dünyanın çeşitli yerlerinden gelmiş mineral, kristal, toprak, kayaç örnekleri sergilenmekte. Kemaliye ve etrafının Gastropad, Bivalvia ve Echinodermata kümelerine ilişkin fosil örnekleri teşhis edilerek, raflarda sergilenmekte. Bir hücreli bitki ve hayvanların mikroskop altında imajlarının sunulduğu bir kısım bulunmakta. Karasal ekosistemin birinci canlı kümelerinden olan likenler doğal ortamına uygun habitat ortamları hazırlanarak sergilenmekte. Yeniden Kemaliye’den toplanan ve teşhis edilen karayosunu örnekleri stant panolarına yerleştirilerek sunulmakta. Omurgasızların kıymetli bir kısmı formol ve alkol içinde kavanozlarda etiketleriyle birlikte sunulmakta. Böceklerin büyük bir kısmı, bilimsel örnek hazırlama sistemine nazaran içi boşaltılıp tahnit edilmiş, özel böcek iğnelerine geçirilerek panolarda (müze görsel gereci olarak) ya da parazitlere karşı özel muhafazalı, çekmeli müze dolaplarında saklanmakta. Müzenin en yüklü kısmını böcekler ve herbaryum malzemesi oluşturmakta. Bölgenin ve ülkemizin tatlısularında ve denizlerinde yaşayan balık örnekleri çeşitli kimyasal süreçlerden geçirerek (formolalkol) görsel gerece dönüştürülerek sergileniyor. Birebir süreç amfibiler için de yapılmıştır. Farklı çeşitlerden oluşan amfibi örnekleri alkollü kaplar içinde ve stant dolaplarında teşhir edilmekte. Birçok zehirli yılın cinsinin bulunduğu sürüngen örnekleri de birebir sistemle görsel gerece dönüştürülmüştür. Özellikleri, zehirleri ve korunma tedbirleri konusunda bilgiler verilmiştir. Çeşitli fırsatlarla elde edilmiş kuş örnekleri tahnit edilerek sunulmaktadır. Kemaliye ve etrafından 200 yakın kuş tipinin (bir kısmı göçücü, transit) varlığı bilinmektedir. Bu kuş çeşitlerine ait tanıtıcı fotoğraflar ve tahnit gereçleri kıymetli bir eğitim gereci niteliği taşımakta. Türkiye’deki yırtıcıların büyük bir kısmını barındıran yörede, memeliler değerli bir yer tutmaktadır. Soyu tehdit altında olan ayı, kurt, vaşak, sansar, dağ keçisi, porsuk, sincap, yedi uyur, fındık faresi, yer sincabı, çok sayıda küçük göğüslü ve kemirici çeşitleri yörenin fauna elemanları olarak müzede halkın ve eğitim topluluğunun hizmetine sunulmuştur. Çeşitli kurallar altında elde edilmiş olan büyük ve küçük memeliler tahnit edilerek üç boyutlu sergilenmiştir. Ayrıyeten bu memelilerin postları ve kimilerinin iskeletleri de sergilenmekte ve tanıtıcı bilgi verilemekte. Kemaliye ve etrafından teşhis edilen 1000 kadar bitkinin en az yarısı, bilhassa soğanlı bitkiler görsel olarak sunulmuştur. Bitkiler müze malzemesi olarak preslendikten sonra kartonlara yapıştırılmıştır. Bu örneklerin hepsi herbaryum örnekleri olarak özel dolaplarda bilim insanlarının kullanımına açıktır ve sergilenmekte”
İHA
