SAMSUN (İHA) – Dahiliye Uzmanı Dr. Özkan Akyol, sıcak çarpmalarında yanlışsız birinci yardımın hayati kıymet taşıdığını söyledi.
Yaz periyodunun gelmesiyle sıkça karşılaşılan sıcak çarpmasının (hipertermi) değerli bir rahatsızlık olduğunu ve gerekli tedbirlerin alınması gerektiğini belirten Liv Hospital Samsun Dâhiliye (İç Hastalıkları) Kliniği’nden Uzm. Dr. Özkan Akyol, yaz günlerinin gelmesiyle birlikte yaşanan sıcak çarpması hakkında bilgi verdi. Sıcak çarpmasının ne olduğundan bahseden Uzm. Dr. Özkan Akyol, “Sıcak çarpması ya da güneş çarpması olarak da bilinen hipertermi, çoklukla yüksek sıcaklıklara uzun müddet maruz kalmanın, uzun vadeli yahut ağır fizikî eforun yahut ilaç kullanımın bir sonucu olarak bireyin bedeninin ısı düzenleme düzeneklerinin yetersiz kalarak çok ısınması durumuna verilen isimdir. Isıdan ötürü yaralanmanın en ağır ve önemli tiplerinden birisi olan sıcak çarpması, insan beden ısısının 40 C yahut üstüne çıktığı durumlarda meydana gelebilir. Sıcak çarpması, acil tedavi ve müdahale gerektirir. Tedavi edilmeyen sıcak çarpması bireyin beynine, kalbine, böbreklerine ve kas dokusuna süratle kalıcı ziyan verebilir. Tedavinin gecikmesi hasarı ağırlaştırır, önemli komplikasyon yahut mevt riskini artırır” dedi.
“Doğru birinci müdahale çok önemli”
Sıcak çarpması belirtilerini gerçek anlamanın kıymetli olduğunun altını çizen Uzm. Dr. Akyol, “Yüksek derece ısı ve nem sonucu beden ısısının ayarlanamaması sonucu ortaya birtakım bozukluklar çıkar. Sıcak çarpmasının belirtileri şunlardır: Adale krampları, güçsüzlük, yorgunluk, baş dönmesi, davranış bozukluğu, sonluluk, solgun ve sıcak deri, bol terleme (daha sonra azalır), mide krampları, kusma, bulantı, şuur kaybı, hayal görme, süratli nabızdır. Hasta serin ve havadar bir yere alınır. Giysiler çıkarılır. Sırtüstü yatırılarak kol ve bacaklar yükseltilir. Bulantısı yoksa ve şuuru açıksa su ve tuz kaybını gidermek için 1 litre su, 1 çay kaşığı karbonat, 1 çay kaşığı tuz karışımı sıvı ya da soda içirilir. Bilhassa güneş gözlüğü ve şemsiye üzere güneş ışığından koruyacak aksesuarlar kullanılmalıdır. Mevsim kaidelerine uygun, terletmeyen, açık renkli ve hafif giysiler giyilmelidir. Bol ölçüde sıvı tüketilmelidir. Beden pak tutulmalıdır. Her öğünde yeteri ölçüde besin alınmalıdır. Gereksiz ve bilinçsiz ilaç kullanılmamalıdır. Direkt güneş ışığında kalınmamalıdır. Kapalı yerlerin nizamlı aralıklarla havalandırılmasına itina gösterilmelidir” diye konuştu.
Tedavi yolları
Hipertermi tedavisine değinen Uzm. Dr. Akyol, “Sıcak çarpması tedavisi, bireyin beynine ve hayati organlarına ziyan gelmesini önlemek yahut ziyanı azaltmak için bedenin bir an evvel olağan bir sıcaklığa soğutulmasına odaklanır. Birey soğuk suya daldırılır. Soğuk yahut buzlu su banyosunun, beden sıcaklığını süratle düşürmenin en tesirli yolu olduğu bilimsel olarak kanıtlanmıştır. Birey ne kadar çabuk soğuk suyla temas ederse, mevt ve organ hasarı riski o kadar az olur. Soğuk suya daldırmanın mümkün olmadığı durumlarda sıhhat çalışanları buharlaştırma yolu kullanarak beden sıcaklığını düşürmeye çalışabilir. Bireyin bedeni üzerinde soğuk su buharlaştırılarak cildin soğumasını sağlayabilir. Buz torbaları yahut özel soğutma battaniyeleri, bireyin beden ısısını düşürmek için kullanılabilir. Buz torbaları bilhassa kasıklara, uzunluğuna, sırta ve koltuk altına konulabilir. Titreme görülen olaylarda, titremeyi durdurmak için ilaç verilebilir. Beden ısısını düşürmeye yönelik tedaviler bireyde titremeye yol açarsa, doktor bireye bir kas gevşetici verebilir. Olağan koşullarda titreme bireyin beden ısısının artması için gösterdiği bir reaksiyondur ve hipertermi durumunda tedaviyi daha az tesirli hale getirebilir” halinde konuştu.
İHA
