G7 Dışişleri Bakanları Toplantısı’nın akabinde yayınlanan ortak bildiride, İran hükümetinin makûs niyetli ve istikrarsızlaştırıcı hareketlerinden sorumlu tutulacağı belirtilerek, “Artan istikrarsızlaştırıcı teşebbüslere karşılık daha fazla yaptırım uygulamaya yahut diğer tedbirler almaya hazırız” tabirleri kullanıldı. İtalya Dışişleri Bakanı Antonio Tajani, İsrail’in İran’a yönelik hücumunda ABD’nin “son dakikada bilgilendirildiğini” söyledi.
ABD, Almanya, Fransa, İngiltere, İtalya, Kanada ve Japonya’dan oluşan G7 ülkelerinin dışişleri bakanları, İtalya’nın Capri Adası’nda bir ortaya geldi. G7 ülkelerinin bakanları ve Avrupa Birliği (AB) Dış Bağlar ve Güvenlik Siyaseti Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, üç gün süren toplantıların akabinde Orta Doğu’daki son duruma ait ortak bildiri yayınladı. İran’ın 13-14 Nisan’da İsrail’e yönelik direkt ve gibisi görülmemiş saldırısının en güçlü halde kınandığı belirtilen bildiride, İran’ın yüzlerce füze ve insansız hava aracı ile gerçekleştirdiği taarruzun tehlikeli bir gerginlik artışı olduğu tabir edildi. İran’ın Hürmüz Boğazı yakınlarında Portekiz bandıralı MSC Aries isimli konteyner gemisine hukuka ters bir formda baskın düzenlemesi ve gemiye el koymasını da kınayan bakanlar, geminin ve mürettebatın derhal hür bırakılması davetinde bulundu.
İsrail hükümetine ve halkına dayanaklarını yineleyen bakanlar bildiride, “İran’ın aksiyonları, bölgenin istikrarsızlaştırılmasına yönelik kabul edilemez bir adıma ve kaçınılması gereken daha fazla tansiyona işaret ediyor. 19 Nisan’daki atak nedeniyle tüm tarafları tansiyonun artmasını önlemek için çalışmaya çağırıyoruz. G7 bu gayeyle çalışmaya devam edecek. Bölgedeki ve bölge dışındaki tüm tarafları bu ortak uğraşa olumlu katkılarını sunmaya çağırıyoruz” sözlerini kullandı.
İran’a Hamas, Hizbullah ve Husilere dayanağını durdurma daveti yapılan bildiride, tüm devletlerden İran’ın İHA ve füze programlarına yönelik gereç tedarikinin engellenmesi istendi. İran hükümetinin makûs niyetli ve istikrarsızlaştırıcı aksiyonlarından sorumlu tutulacağı söz edilen bildiride, “Artan istikrarsızlaştırıcı teşebbüslere cevap olarak daha fazla yaptırım uygulamaya yahut öteki tedbirler almaya hazırız” denildi.
İran’a Rusya çağrısı
G7 ülkelerinin İran’ın nükleer silah geliştirmesine ve sahip olmasına karşı duruşunun yinelendiği bildiride, İran’a nükleer tansiyonu azaltması ve uranyum zenginleştirme faaliyetlerini durdurması daveti yapıldı. İran-Rusya bağlantısına de değinilen bildiride, “İran’ın Rusya’ya balistik füze ve teknolojisi göndermeyi düşündüğü istikametindeki haberlerden son derece telaşlıyız. İran’ı bunu yapmamaya çağırıyoruz. Zira bu, Rusya’nın Ukrayna’daki savaşına verdiği takviyenin kıymetli bir halde arttığı manasına gelecektir. İran’ın Rusya’ya balistik füzeler yahut ilgili teknolojileri sağlamaya devam etmesi halinde, İran’a karşı yeni ve kıymetli önlemler de dahil olmak üzere süratli ve koordineli bir halde karşılık vermeye hazırız” tabirleri kullanıldı.
“Refah’ta geniş çaplı askeri operasyona karşıyız”
Gazze’deki savaşla ilgili açıklamaların yer aldığı bildiride, İsrail’in kendini savunma hakkını kullanırken memleketler arası hukuka uymak zorunda olduğuna dikkat çekilerek, Hamas’a tüm rehineleri özgür bırakması daveti yapıldı. Gazze’de binlerce bayan, çocuk ve savunmasız insanın da ortalarında bulunduğu kabul edilemez sayıdaki sivilin can kayıplarından büyük telaş duyulduğu vurgulanan bildiride, “Gazze’deki yıkıcı ve büyüyen insani krize, bilhassa de bölge genelinde sivillerin içinde bulunduğu berbat duruma tahlil bulmak için acil aksiyon davetinde bulunuyoruz. Refah’ta sivil halk üzerinde yıkıcı sonuçlar doğuracak geniş çaplı bir askeri operasyona karşı olduğumuzu yineliyoruz” denildi.
Ateşkes daveti yapıldı
Açıklamada, mevcut kara geçişleri üzerinden yardım akışının genişletilmesi, yeni geçişlerin açılması, kuzey Gazze’ye yardım gönderilmesinin kolaylaştırılması da dahil olmak üzere İsrail hükümeti tarafından duyurulan adımların süratle uygulanması istendi. Bildiride Gazze’ye yardım akışını değerli ölçüde artırmak için spesifik, somut adımlar atılmasına acil muhtaçlık duyulduğu vurgulandı. Acil insani yardımın Gazze geneline inançlı bir biçimde ulaştırılmasını sağlayacak sürdürülebilir bir ateşkes davetinin yapıldığı açıklamada, bu çerçevede rehinelerin özgür bırakılması ve akınların sona erdirilmesi emeliyle ABD ve bölgesel ortakların sürdürdüğü arabuluculuk eforlarının desteklendiği tabir edildi. İsrailli yerleşimcilerin Filistinlilere yönelik şiddet aksiyonlarının artmasından kaygı duyulduğu söz edilen açıklamada, bu hareketleri gerçekleştirenlerden hesap sorulması gerektiği vurgulandı. Bildiride, “İki devletli tahlile ve İsrail ile Filistinliler için güvenlik garantisi veren bağımsız bir Filistin devletinin kurulması temelinde kalıcı ve sürdürülebilir bir barışın sağlanması konusundaki kararlılığımızı sürdürüyoruz. Kudüs’te kutsal yerlerdeki tarihi statükonun değişmeden korunması davetinde bulunuyoruz. Filistin devletinin kesin topraklarının 1967 sonları çerçevesinde müzakerelerle belirlenmesi gerektiği konusunda hemfikiriz. Filistin devletinin uygun vakitte tanınmasının bu siyasi sürecin çok değerli bir bileşeni olacağını söz ediliyoruz” denildi.
“ABD’nin ataktan son dakikada haberi oldu”
G7 Dışişleri Bakanları toplantısına başkanlık eden İtalya Dışişleri Bakanı Antonio Tajani, toplantının akabinde yaptığı açıklamada, ABD’nin bakanlara İran’a yönelik akın konusunda İsrail tarafından “son dakikada bilgilendirildiğine” yönelik açıklama yaptığını söyledi.
ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken da toplantı sonrası gazetecilere açıklamalarda bulundu. Blinken, İsrail’in İran’a yönelik taarruzuyla ilgili ABD’nin rastgele bir operasyona karışmadığını belirtti. G7 bakanlarının bölgede tansiyonu azaltmaya odaklandığını kaydeden Blinken, İsrail’in kararlarını kendisinin verdiğini lakin ABD’nin İsrail’in güvenliğinin sağlanması konusunda kararlı olduğunu tabir etti.
İHA
