DÜZCE(İHA) –Estetik ve hoşluk alanında yaygın kullanımı ile bilinen Botulinum Toksin (Botoks), Düzce Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Fizikî Tıp ve Rehabilitasyon Kliniği’nde “Spastisite (Kasılma)” tedavisinde uygun dozlarda ve uygun teknikle uygulanarak hastaların günlük aktivitelerini daha rahat yapmasını sağlayarak hayat kalitesini arttırıyor.
Düzce Üniversitesi Tıp Fakültesi Fizikî Tıp ve Rehabilitasyon Anabilim Kısmı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Tuba Erdem Sultanoğlu, EMG Ünitesi’nde Spastisite tedavisinde botoks uygulamaları gerçekleştiriyor.
Spastisitede Botulinum Toksin (Botoks) tedavisi hakkında bilgiler veren Tuba Fazilet Sultanoğlu, beyindeki yahut omurilikteki kas hareketini denetim eden hudut yollarındaki hasara bağlı olarak kasların çok ve istemsiz kasılması durumunun “Spastisite (Kasılma)” olarak isimlendirildiğini tabir etti. Sultanoğlu, “İnme, omurilik yaralanması, travmatik beyin yaralanması, serebral palsi, multipl skleroz üzere birçok hastalıkta kasların çok ve istemsiz kasılması durumu ile karşılaşabilmekteyiz. Beyin felci diye bilinen inme; beyefendisine giden damarlarda bir tıkanıklık ya da kanama sonucu beyin hücrelerinin hasar görmesi ve buna bağlı olarak hastanın bedeninin bir tarafının hareket yeteneğini büsbütün ya da kısmen kaybedilmesi durumudur” dedi.
Ciddi bir sıhhat sorunu
Felcin, dünya genelinde hayat kalitesini değerli ölçüde etkileyen ve birçok insanın hayatını değiştiren önemli bir sıhhat sorunu olduğunu söz eden Doç. Dr. Sultanoğlu, “Dünyada ve ülkemizde en yaygın engellilik nedenlerinin başında gelen felç sonrası etkilenen tarafta, olağan hareketi engellemesi durumu olan spastisite ortaya çıkmaktadır. Bedenin tamamında yaygın olarak yahut el, dirsek, omuz, el bileği, parmaklar, ayak bileği üzere küçük bir kısımda de spastisite görülebilir” diye konuştu.
Spastisitenin hastaya ziyanları nelerdir?
Kasların çok ve istemsiz kasılmasının hastayı hem işlevsel hem de psikososyal olarak olumsuz etkileyebildiğini kaydeden Sultanoğlu, “Örneğin hastanın eli yumruk yapacak biçimde kasılır ve bu eli açan kaslarda hareket ortaya çıkmasını maniler. Hatta kasılmanın çok olduğu şahıslarda bir diğerinin yardımı ile bile hastanın eli açılamaz. Eklemlerde hareket bozukluklarına ve sabit eklem kısıtlılığı dediğimiz kontraktüre yol açarak hal bozukluğuna neden olur. İstemsiz kasılmaya bağlı hastanın yürüyüşü, fizik tedavi uygulamaları esnasında rahat pozisyonlanması, ortez dediğimiz aygıtları kullanması zorlaşır. Ayaklarda ve ayak parmaklardaki spastisite adım atmayı zorlaştırarak istikrarın bozulmasına, düşme riskinin artmasına, ayakta nasırlaşma ve ayakkabı kullanımının zorlaşmasına neden olur. İstemsiz ve çok kasılma ağrıya ve yatak yarasına yatkınlığın artmasına neden olur. Günlük ömrü etkileyen ağrı ve gece kasılmaları uyku meselelerine neden olabilir. Omuz, dirsek, el bileği kaslarındaki kasılmalar ile hasta ferdî hijyenini ve bakımını yapamaz, transferlerinde yardım almak zorundadır. Böylelikle hasta günlük hayatında tam bağımlı hale gelir ve toplumdan izole olmaya başlar” sözlerine yer verdi.
Özel bir programla tedavi edilmeli
Spastisitenin ağrıya neden olması, günlük ömür aktivitelerini engellemesi durumunda hareketliliği ve bağımsızlığı geliştirmek için tedavi edilmesi gerektiğinin altını çizen Doç. Dr. Sultanoğlu, bazen spastisiteyi tedavi etmeden takip ettikleri durumlar da olduğunu belirterek şunları kaydetti: “Örneğin kalçanın ve dizin ayakta durmayı sağlayan kaslarında çok kasılma olması hastanın yürümesinde ve ayakta durmasında yardımcı olabilir. Bacak kaslarındaki kasılma damarlarda pıhtı oluşmasını önleyebilir. Gövde kaslarındaki kasılma öksürmeye yardımcı olup balgam birikimini önleyebilir. Spastisiteden işlevsel olarak faydalandığımız bu durumları bilerek hangi hastada spastisitenin ne vakit ve nasıl tedavi edileceğinin belirlenebilmesi değerlidir. Bu nedenle hastanın spastisite konusunda tecrübeli fizikî tıp ve rehabilitasyon uzmanı tarafından detaylı muayenesi sonrasında hastaya özel hazırlanmış bir programla tedavi edilmesi gereklidir.”
Spastisite ile gayrette tesirli prosedür botulinum toksin!
Spastisite tedavisinin hastanın gereksinimleri, tercihleri ve amaçlarına nazaran değişiklik gösterdiğini lisana getiren Tuba Fazilet Sultanoğlu, her hastaya yönelik başka bir program olarak uygulanmasının kıymeti üzerinde durdu. Hastanın hayat kalitesini bozan spastisite ile gayrette çok fazla tedavi metodunun maalesef bulunmadığını belirten Sultanoğlu, “Genelde ilaçlar spastisite tedavisinde birinci seçenek olmakla birlikte yeteri kadar kas gevşemesi sağlayabilmek için çıkılan dozlarda baş dönmesi, sersemlik, karaciğer enzimlerinde yükselme üzere yan tesirler ortaya çıkmakta ve bu nedenle tesirleri hudutlu kalmaktadır” dedi.
Spastisite ile uğraşta tesirli metodun botulinum toksin tip A enjeksiyon tedavisi olduğunu kaydeden Sultanoğlu, “Halk ortasında botoks olarak bilinen ekseriyetle bayanların yüzlerinde yaşla birlikte derinleşen mimik çizgilerini ortadan kaldırmak için yüz kaslarına uygulanan bu ilaç aslında bir mikrobun ürettiği ve sonradan sentetik olarak üretilen çok güçlü bir kas gevşeticidir. Botoksun yapıldığı kasta doza bağlı olarak 3-6 ay süren bir gevşeme sağlanır. Bu müddette hastaya ağır fizik tedavi ve idman uygulanmasıyla güçsüz kaslar güçlenir ve ilacın tesiri geçtiğinde ise bu kaslar hareket ettirilebilir hale gelebilmektedir“ biçiminde konuştu.
“Tek seansta birçok kasa uygulayabilmekteyiz”
Hastanın durumuna nazaran botoks enjeksiyonlarına 3-6 ay aralıklarla uzun müddet devam edilebildiğini söyleyen Doç. Dr. Sultanoğlu, “Kol ve bacak kaslarına inançla yapabildiğimiz bu enjeksiyonları, tek seansta birçok kasa uygulayabilmekteyiz. Tedavide başarıyı belirleyen birtakım değerli noktalar vardır. Botoksun, bilhassa deformite dediğimiz kalıcı değişiklikler meydana gelmeden evvel erken periyotlarda yapılması, botoks uygulanacak kasın hakikat tespiti için EMG ve/veya ultrason aygıtlarının kullanımı tedavi muvaffakiyetini arttırır. Kas içerisine ince iğne uçlarıyla ulaşıp EMG aygıtı eşliğinde uygulanan botoks ile tedavi edilmek istenen maksat kasa ulaşmış oluruz. Kası görerek enjeksiyonu yapmak tedavi muvaffakiyetini artırır. Uygun dozlarda ve uygun teknikle yapıldığında bariz bir yan tesir görülmeyen ve sağlam bir tedavi yolu olan botoksun aktifliği uygulama sonrası birinci haftada başlamakta, yaklaşık olarak 3. haftada en yüksek aktiflik seviyesine ulaşmaktadır. Uygulama yapıldıktan sonra hasta olağan yaşantısına devam edebilmektedir. Hastaların ömür kalitesini arttırmak için uygulayabileceğimiz bu tedavi metodu maalesef hala hastalara gereğince uygulanmamakta ve bu mevzuda farkındalık geç oluşmaktadır. Bu nedenle botoks tedavisi uygun hastalarda kesinlikle denenmelidir. Böylelikle hastada deformite oluşmadan uygulanan bu tedavi ile el ve ayaklardaki kasılmalar azalabilmekte, yürüme düzelebilmektedir” sözlerine yer verdi.
Tedavide uygulanan dozların hastanın yaşına, kasın büyüklüğüne ve spastisite derecesine nazaran belirlediklerini lisana getiren Sultanoğlu, yanlışlı enjeksiyon tekniği, hatalı kas seçimi, eksik ilaç dozunun kullanımı, kalıcı hal bozuklukları oluştuktan sonra yapılan uygulamalarda tedavinin başarısız olabildiğine dikkat çekti.
Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon uzman tabibinin en kıymetli tedavi maksadının hastanın günlük ömür aktivitelerinin daha rahat yapması, ömür kalitesinin ve işlevselliğinin sağlanması olduğunun altını çizen Sultanoğlu, “Bu nedenle spastisite tedavisinde botoks uygulaması yan tesir açısından inançlı, hastaların ağrısını azaltan, işlevselliği ve ömür kalitesini arttıran, uzun periyodik aktiflik sağlayabilen akılcı bir yöntemdir. Üniversitemiz Tıp Fakültesi Hastanesi Fizikî Tıp ve Rehabilitasyon Kliniği bünyesindeki EMG Ünitesi’nde, spastisite tedavisinde botoks uygulamaları yapılmaktadır“ halinde açıklamasını tamamladı.
İHA
