1 Ağustos 2023 tarihinde dökme ve varilli zeytinyağı ihracatına getirilen yasağın 10 aydır kaldırılmaması yansısını çekti. 20 kurumun imza attığı ortak bildiride, yasağın çabucak kaldırılması gerektiğine dikkat çekildi.
Türk zeytin ve zeytinyağı bölümüne taraf veren 20 kurum, Ege Zeytin ve Zeytinyağı İhracatçıları Birliği mesken sahipliğindeki toplantıda buluştu. Kurumlar, bir bildiri yayınlayarak, dökme ve varilli zeytinyağı ihracatındaki yasağın çabucak kaldırılması talebinde bulundu. Ortak bildiride, tarım eserlerindeki ihracatın üreticilerin sigortası olduğu, üreticilerin elinden sigortasının alınmaması gerektiğine vurgu yapıldı.
“Bu süreçteki kaybımız 400 milyon avro civarında oldu”
20 kurumun imza attığı ortak bildiride, “2023-24 döneminde, Ulusal Zeytin ve Zeytinyağı Kurulunun belirlediği 185 bin ton rekolte ve bir evvelki rekor üretimin olduğu yıldan 170 bin ton periyot stoku ve Suriye’den gelen 30 bin tonla birlikte 385 bin ton zeytinyağı arzı oluşmuştur. Kestirimi 60 bin ton zeytinyağı ihracatı ve 125 bin ton tüketim ile önümüzdeki döneme 200 bin ton zeytinyağı stoku devredecektir. Bu ölçü iç piyasanın gereksinimini rahatlıkla karşılayacağı üzere, ihracat yapılmasına da imkân sağlayacaktır. İspanya ve başka üretici ülkelerde yaşanan rekolte kayıpları ve ülkemiz üretimindeki artış ülkemizin ihracat yapması için değerli bir fırsat sundu. Dünya fiyatları 10 Avro düzeyindeyken ve bu yüksek fiyatlarla ihracat yapabilecekken fırsat kaçırılmaya devam etmektedir. Zeytinyağı ihracat kısıtlaması zeytinyağlarının uygunsuz kaidelerde stoklanmasını ve kalite kaybını beraberinde getirdi. Bu süreçteki kaybımız 400 milyon avro civarında oldu” görüşüne yer verildi.
“Tedbir kararı alındığında 180 TL olan zeytinyağı 350 TL düzeylerine çıktı”
Dökme ve varilli zeytinyağı ihracatına getirilen önlemin iç piyasada fiyatların düşmesi gayesiyle alındığına dikkat çekilen açıklamanın devamında, “Tedbir kararı alındığında 180 TL olan zeytinyağı fiyatı düşmek bir tarafa 350 TL düzeylerine çıkmıştır. İhracatımız 2022/23 döneminde 150 bin ton iken, 2023-24 döneminde yüzde 70 civarında kan kaybetmiştir. Önlem kararı nedeniyle ziyan gören yalnızca ihracatçı olmadı. Üretici eserlerini ihracatçılara satamadığı için üreticilerimizde gelir kaybına uğradı. Her şeyden evvel Türkiye ve Türk zeytinyağı ihracatçıları, ihraç pazarlarında prestij kaybetti” sözlerine yer verildi.
Türkiye’de 2024/25 döneminde 400 bin tonun üstünde rekolte bekleniyor
Türk zeytincilik sektörünün 20 güçlü kurumu ortak bildiride, Türkiye’nin yıllık zeytinyağı tüketiminin 120 bin ton düzeyinde olduğuna dikkat çekerken, 2024-25 dönemine ait bir projeksiyon ortaya koydu.
Açıklamanın devamında, “2024-25 200 bin ton civarı bir stokla giriyoruz. 50 bin ton Afrin zeytinyağını ve beklenen 400 bin tonun üstündeki rekolteyi dikkate aldığımızda 600-650 bin ton zeytinyağı varlığıyla karşı karşıyayız. Bu zeytinyağını koyacak tank kapasitemiz bile yok. Bu kaidelerde zeytinyağlarımız süratle kıymet kaybedecek ve sızma zeytinyağlarımız rafinajlığa dönüşecektir. Ağaçlar tam randımana geçtiğinde 650 bin ton zeytinyağı ve 1 milyon 200 bin ton sofralık zeytin rekoltesi öngörülmektedir. Bu rekoltenin katma bedele dönüşmesi için ihracatçılarımız ve üreticilerimizin teşvik edilmesi büyük ehemmiyet ve öncelik taşımaktadır. Aksi takdirde 1980’li yıllarda zeytin ağaçlarını kesen üreticilerimiz, içi kan ağlayarak mevcut zeytin ağaçlarını da kesmek zorunda kalacaktır. Üreticileri zeytin ağaçlarını kesmek zorunda bırakmamalıyız. Dünya genelinde de zeytinyağı rekoltesi yüksek olduğu için ihracat fiyatlarının düşmesi kelam konusu olacaktır. Önlem kararı devam ettiği takdirde kesimin tüm paydaşları ve ülkemiz kaybedecektir” denildi.
Bildiriye imza atan 20 kurum şöyle:
“Akhisar Ticaret Borsası, Akhisar Ticaret ve Sanayi Odası, Aydın Sanayi Odası, Aydın Ticaret Borsası, Aydın Ticaret Odası, Ayvalık Ticaret Odası, Ayvalık Zeytin Üreticileri Derneği, Burhaniye Ticaret Odası, Edremit Ticaret Borsası, Edremit Ticaret Odası, Ege Bölgesi Sanayi Odası, Ege Zeytin ve Zeytinyağı İhracatçıları Birliği, İzmir Ticaret Borsası, İzmir Ticaret Odası, Edremit Körfezi Zeytin ve Zeytinyağı Üreticileri Federasyonu, Manisa Ticaret Borsası, Manisa Ticaret ve Sanayi Odası, Söke Ticaret Borsası, Tariş Zeytin ve Zeytinyağı Birliği, Tire Ticaret Odası ve Ulusal Zeytin ve Zeytinyağı Kurulu.”
İHA
