Zonguldak Prof. Dr. Şaban Teoman Duralı Bilim ve Sanat Merkezi öğrencilerinin bulduğu test kiti, içme sularında insan sıhhati için tehdit olan cıva olup olmadığını tespit edebilecek. Öğrencilerin beş yüz lira harcayarak ortaya koyduğu test kitinin seri üretime geçmesi halinde 75 liradan satışa sunulması planlanıyor.
Zonguldak Prof. Dr. Şaban Teoman Duralı Bilim ve Sanat Merkezi öğrencileri Bera Dilek, Deniz Berra Doğanay ve Ekin Eren, insan sıhhati için tehlikeli bir kimyasal olan civanın içilen sularda olup olmadığını tespit etmek emeliyle test kiti üretti.
Zargana balığının kılçığından elde ettikleri jel ile sulardaki cıva iyonlarını tespit edebilen öğrenciler, Tübitak 2204-A Lise Öğrencileri Araştırma Projeleri Yarışması’nda Kimya alanında Ankara bölge birincisi olarak Mayıs ayında yapılacak Türkiye finallerine katılmaya hak kazandı.
Suda cıva olup olmadığını tespit etmek için yapılan testlerin değerli ve uygulaması sıkıntı olan testler olduğunu söz eden öğrenciler, test kitinin üretiminde bilim dünyasının beğenilen çalışma bahislerinden olan yeşil sentez sistemleri kullanarak kuantum noktalar elde ettiklerini aktardı. Öğrenciler kitin patent başvurusunu da yaptıklarını söz etti.
Sudaki cıva çarçabuk tespit edilebilecek
Günlük hayatta sulardaki civanın test edilebilmesinin test kiti yardımıyla herkes tarafından çarçabuk tespit edilebileceğini belirten öğrenciler; önümüzdeki süreçte projelerini geliştirerek cıva ölçüsünü ölçen bir sensör haline getirmeyi planladıklarını tabir ettiler.
Beş yüz liraya mal oldu, seri üretimle 75 liraya satılabilecek
Patentini almayı planladıkları eseri beş yüz liraya mal eden öğrenciler, seri üretimi için de çalışmalar yaptıklarını söz etti.
Öğrenciler; kitin seri üretime geçmesi durumunda 75 TL’den satışa sunulabileceğini belirtti. Öğrencilerden Deniz Berra Doğanay, “İnsanlar rahatlıkla ve çarçabuk kendi imkanları çerçevesinde bu eseri kullanabilirler. Suların içinde cıva olup olmadığını rahatlıkla bulabilirler” dedi. Bera Dilek ise, “Takım arkadaşlarımla birlikte aslında kuantum nokta üzerine çalışmalar istiyorduk. Bunu öğretmenimizle paylaştığımız vakit bunu biyokütle kullanılarak balıklardan yapabileceğimizi söyledi. Sonrasında birkaç balık denedik, zargana balığından çok olumlu sonuç aldık. Bu formda projeyi geliştirdik. Birçok biyokütleden kuantum noktalar elde edilebiliyor. Ancak zargana balığından kuantum nokta üretilmesi tek onu da biz yaptık. Eylül ayından beri bu proje üzerinde çalışıyoruz. Projemiz bize toplamda 500 liraya mal oldu. Zargana balığı kılçıklarını saf su içerisinde kaynattık. Elde ettiğimiz özütü de süzdük. Bu sıvıyı mikrodalgada yaktık. Elde ettiğimiz maddeyi saf su içerisinde beklettik. O yanmış yerlerde oluşan kuantum noktalar saf su içerisine geçmiş oldu. Sonrasında sıvımızı jelleştirerek kitleri elde ettik. Test kitlerimizi cıva yoğunluğu içerisinde bir müddet beklettikten sonra parıldamalarının belirli biçimde azaldığını gözlemledik. Cıva yoğunluğunu tespit eden test kiti yaptık” dedi.
“İnsanlar balık kılçıklarını kullanmamızı şaşırtan buldu”
Test kitini yarışa sunduktan sonra insanların ilgisine dikkat çeken Ekin Eren, “İnsanlar aslında balık kılçıklarını kullanmamızı şaşırtan buldular. Ayrıyeten cıvanın tespitinin nitekim de kıymetli olduğunu söylediler. Bu projede aslında sulardaki ağır metal iyonlarından birisi olan cıvayı test etmeyi amaçladık. Biz dünyada bir birinci olan zargana balığı kılçığını kullandık. Öğretmenimiz Burcu Atabey Özdemir’den yardım aldık. Aslında cıvaların ırmaklarda, göllerde tespit edilmesinde insan ve balıkların sıhhatinde tespit edilmesinde kullanılması için önemli” dedi.
İHA
